PRZYPRAWIAĆ CZY NIE PRZYPRAWIAĆ?

Przyprawami nazywamy potocznie dodatki aromatyczne polepszające smak i zapach produktów spożywczych. Nauka o środkach spożywczych zalicza je do używek. Nie zawierają one składników odżywczych bądź ich ilość jest tak znikoma, że staje się nieistotna. Nie dostarczają też ustrojowi substancji budulcowych np. do tworzenia krwi czy będących źródłem ciepła. W przyprawach występują głównie olejki eteryczne, które sprawiają, że pokarm staje się smaczny oraz witaminy, mikroelementy i substancje o właściwościach pobudzających centralny układ nerwowy.

Przyprawy (korzenie, kora, nasiona lub inne części roślin) mają oprócz smakowych, również właściwości trawienno-lecznicze. Ułatwiają trawienie, a zarazem odtruwają organizm, lecząc go. Ale należy je stosować z umiarem, gdy przedawkowane mogą drażnić nerki, wątrobę i śluzówkę przewodu pokarmowego.

W naszym klimacie stosuje się ponad 50 przypraw. Wymieniam je niżej w porządku alfabetycznym z podaniem właściwości leczniczych. Dzięki przyprawom jedzenie staje się mniej monotonne, a zarazem pobudzane są funkcje trawiennie przewodu pokarmowego. Wzmaga się wydzielanie soków trawiennych, co niekiedy wywołuje sam zapach i widok przypraw. Przyprawy zawierają ponadto węglowodory pachnące związane z substancjami organicznymi zawierającymi siarkę i potas promieniujące. Ślina nie trawi tłuszczów, a przyprawy to ułatwiają, pobudzając wydzielanie żółci z wątroby.

W historii bardzo starych cywilizacji spotykamy zalecenia dotyczące stosowania przypraw trawienno-leczniczych. W Egipcie wyryto takie zalecenia już około 4500 lat przed naszą erą na piramidzie w Gizeh. Czosnek miał strzec budowniczych piramid przed chorobami. Hebrajczycy sypali pieprz naturalny na fasolę i groszek by ułatwić ich trawienie. Arabowie stosują przyprawy chroniące przed pragnieniem na gorącej pustyni.