Wzrastające zainteresowanie brzozą, a właściwie trzema jej gatunkami (brodawkowatą, omszoną i białą), wiąże się m.in. z wykryciem szerokich właściwości leczniczych pasożytującego na tym drzewie grzyba, popularnie, ale mylnie zwanego hubą. W nauce nosi on nazwę włóknouszka ukośnego (Innotus obliąuus): narośl ta czyli czyr występuje na różnych gatunkach drzew, m.in. na modrzewiu, lipie, olsze, dębie, klonie. Stwierdzono jednak iż najsilniejsze działanie lecznicze ma czyr brzozowy, szczególnie pochodzący z drzew rosnących na torfowiskach. Brzoza zawiera cenne saponiny (2 proc.), taniny, flawonoglikozydy, w szczególności hiperozydy, myrecytynę, galaktozyd, betulinol, garbniki, olejki lotne, sole mineralne oraz inne substancje jeszcze nie do końca zidentyfikowane – więc te same składniki zawiera także pasożyt żywiący się pokarmem czerpanym z drzewa.
Czyr osiąga ciężar dwu kilogramów, w wyjątkowych wypadkach pięć kg. Ma powierzchnię chropowatą, może być różnej barwy – od ciemnej, przez brązową do bardzo jasnej. Bardzo twardy po wysuszeniu. Czyr doprowadza z biegiem czasu do obumierania drzewa, jednak najwyższe właściowści lecznicze zachowuje narośl zebrana z drzew żywych, W medycynie ludowej wyciągi z czyra były stosowane do leczenia chorób żołądka, wątroby, śledziony, nerek, pęcherza moczowego, złośliwych guzów i obrzęków.
Do leczenia stosuje się odwary z czyra suszonego na świeżym powietrzu lub przy ciepłym piecu w temperaturze do 60 st. C. Wysuszony surowiec miele się np. w młynku elektrycznym na proszek. Pół łyżki białego i tyle samo czarnego czyra zalewa się 3/4 szklankami przegotowanej wody na noc, rano podgrzewa się do wrzenia i ostudzony macerat podaje choremu w ciągu dnia łyżkami.
Leave a reply